O tempie mowy w podręcznikach akademickich z zakresu fonetyki i fonologii języka polskiego

Abstrakt

Tempo jako składnik warstwy suprasegmentalnej wypowiedzi jest przedmiotem zainteresowania zarówno językoznawców, logopedów, jak też akustyków oraz przedstawicieli innych dyscyplin, zajmujących się przetwarzaniem i percepcją czasu wypowiedzi. W logopedii tempo podlega diagnozie logopedycznej najczęściej tylko wówczas, gdy jest zaburzone, czyli przyspieszone lub spowolnione. Chcąc mówić o spowolnieniu lub przyspieszeniu, należałoby odnieść się do normy, ustalającej tzw. przeciętne lub normalne tempo. Ponadto konieczne jest sprecyzowanie, czy mówimy o tempie artykulacji, mówienia, mowy czy wymowy. W poszukiwaniu źródeł informacji na ten temat sięgnięto do akademickich podręczników z zakresu fonetyki i fonologii języka polskiego, z których
korzysta się również w procesie kształcenia logopedów. W artykule poddano analizie w wybranych opracowaniach i podręcznikach akademickich z zakresu fonetyki i fonologii języka polskiego sposób opisu tempa, jego charakterystykę jako jednego z aspektów składających się na foniczną warstwę wypowiedzi. W przeglądzie ujęto prace wydane na przestrzeni niemal 100 lat: począwszy od prac Kazimierza Wóycickiego z 1912 roku, Jana Rozwadowskiego i Kazimierza Nitscha z 1925 roku, po publikację Bogusława Dunaja z 2015 roku.